Alles over de marathon op de Olympische Spelen

Alles over de marathon op de Olympische Spelen

De olympische marathon wordt gelopen in het Japanse Sapporo. Zaterdag 7 augustus staan de vrouwen aan de start. 103 vrouwen zijn gekwalificeerd. Voor zondag 8 augustus 2021 zijn 110 mannen gekwalificeerd. De start is lokale tijd 07:00 uur. In Nederland is het dan net middernacht. Het werkelijke aantal deelnemers zal lager liggen. Meerdere atleten moesten zich al afmelden.

Sapporo

Voor de marathon is de keuze van het IOC gevallen op het 800 km noordelijk van Tokio gelegen Sapporo. Dit heeft te maken met het iets koelere klimaat van het noordelijkste van de vier grote eilanden van Japan.

Met de atletiekwereld maakte het IOC zich serieuze zorgen over de gezondheidsrisico’s voor de atleten. Doorslaggevend waren de wereldkampioenschappen atletiek 2019 in Doha, Qatar. Onder vergelijkbare hete omstandigheden als in Tokio kwamen atleten in Doha in de problemen.

Het Japanse Olympisch Comité was aanvankelijk niet voor een verplaatsing naar Sapporo te porren.
Tokio had al veel geld uitgegeven aan voorzorgsmaatregelen om de hitte te bestrijden. Bijvoorbeeld voor een speciaal ontworpen wegbedekking, waardoor de weg ten minste zes graden koeler wordt.

Daarnaast zorgt de verplaatsing voor logistieke problemen voor pers, publiek en atleten. De verplaatsing van de marathon van Tokio naar Sapporo werd becijferd op zo’n 282 miljoen euro.

Dat neemt niet weg dat de atleten bij de start in Sapporo al rekening moeten houden met een temperatuur van 25°C en een relatieve vochtigheid van 90%, de weersverwachting op zaterdag- en zondagochtend tijdens het schrijven van dit artikel.

Snel parcours

Start en finish zijn in het Sapporo Odori Park. Het parcours ligt in stedelijk gebied en gaat over brede geasfalteerde wegen met een relatief beperkt aantal ruime bochten. Asfalt levert snelle tijden op. Een nadeel is wel dat het zwarte asfalt het in de zon nog een paar graden warmer maakt.

De zon komt om 04:30 uur op, maar het lijken regenachtige dagen te worden. Zonder directe zonneschijn zal de temperatuur tegen de tijd dat gefinisht wordt waarschijnlijk niet verder zijn opgelopen dan 27-28°C. De atleten lijken hiermee geluk te hebben.

Elke 5 km zijn er officiële verzorgingsposten. Daar kunnen deelnemers persoonlijke drankjes in ontvangst nemen, en water, sportdrank en niet te vergeten ijs pakken. Het wedstrijdreglement staat niet toe dat atleten tussendoor iets aangereikt krijgen.

Het parcours ligt op zeeniveau. Het aantal hoogtemeters valt mee. We schatten dat op ongeveer 65 meter. Na twee kleine rondjes om Odori Park lopen de atleten eerst een ronde van ongeveer 22 km en daarna nog twee keer een kleinere van zo’n 10 km. Het hoogste punt in het parcours passeren ze maar één keer, nabij het 8 kilometerpunt.

Het parcours is noord-zuid georiënteerd. Dat betekent dat de atleten met wind tegen starten. De verwachting is windkracht 3 tot 4. Dit is minder ongunstig dan het lijkt. De atleten zullen de eerste kilometers namelijk nog gegroepeerd lopen en elkaar zo enigszins uit de wind houden. Vanaf het 9 kilometerpunt hebben ze een lang traject de wind in de rug.

Op de officiële website staat een illustratieve video van het hele parcours.

Kortom, afgezien van het klimaat in augustus is het een snel parcours.

Marathon parcours Olympische marathon Tokio

Verwacht wedstrijdverloop

Een olympische marathon wordt niet gelopen voor een snelle tijd. De atleten gaan voor hun land voor goud, zilver en brons. Anders dan in de grote marathons lopen geen hazen mee. Per land mogen niet meer dan drie atleten deelnemen. De atleten moeten het helemaal zelf doen. Er is hooguit hulp van landgenoten. Reken daarom op een strategisch wedstrijdverloop.

In het begin kijken de atleten de kat uit de boom. Het tempo zal nog niet hoog liggen. Na de eerste 10 kilometer wordt het tempo verhoogd. Vanaf het halve marathon punt liggen ze naar verwachting op een snelheid die normaal voor ze is in een grote marathon. Dan begint het sloopwerk. Atleten proberen de rest te lossen. Er zullen een paar kleinere groepen ontstaan met atleten die aan elkaar gewaagd zijn.

De laatste ronde van 10 km moet het gebeuren. Dan proberen atleten de rest te lossen en alleen door te gaan. Dit is de zwaarste fase. Vanwege de warmte zijn kleine atleten in het voordeel. Zeker als langdurig getraind is in een warm klimaat. Het allerbelangrijkste is om goed te blijven drinken en de eigen krachten te kennen. Weet wat je kunt, gaat voor elke hardloper op. Voor niemand is het gezond om een hitteberoerte op te lopen, een Foster collaps te ervaren of de man met de hamer tegen te komen en stuk te gaan.

Bij het ingaan van de laatste ronde zul je diverse atleten zien uitstappen. Dat zijn atleten die geen uitzicht meer hebben op een goede klassering en bedenken dat in het najaar nog veel marathons volgen met startgelden en serieuze geldprijzen. Als je de olympische marathon uitloopt, weet je zeker dat een langere periode van herstel nodig is. Voor diverse van de topatleten zal uitstappen rond het 30 kilometerpunt een serieuze afweging zijn.

Sneller, hoger, sterker

De officiële slogan van de olympische beweging is citius, altius, fortius. Dit is Latijn voor “sneller, hoger, sterker”. Het olympische credo “het belangrijkst bij de Olympische Spelen is niet de overwinning, maar de deelname” weerspiegelen de idealen van Pierre de Coubertin, de initiatiefnemer van de moderne Olympische Spelen.
Mooi gezegd. Wij zien wel een tegenstelling tussen het olympische motto en credo. Temeer omdat het vooral over de medaillespiegel lijkt te gaat of Tokio wel of niet een succes is voor een land.

De Nederlandse en Belgische atleten mogen tevreden zijn als ze hun selectie voor de Olympische Spelen waarmaken. Zonder serieuze fysieke klachten zullen ze vast niet uitstappen. Slechts op papier zijn hun medaillekansen groter omdat ook uit Ethiopië en Kenia slechts 3 atleten mogen deelnemen. Het aantal mannen dat in deze landen aan het selectiecriterium 2:11:30 voldeed, ligt boven de 100. Als je de hele deelnemerslijst bekijkt, kun je niet anders vaststellen dan dat de concurrentie zowel bij de vrouwen als mannen heel sterk is.

Startlijst

In het deelnemersveld tref je de Keniaan Eliud Kipchoge aan (wereldrecordhouder 2:01:39) en een dag eerder de Keniaanse Bridget Kosgei (wereldrecordhoudster 2:14:04). Kipchoge pakte goud in de olympische marathon in Rio 2016. Voor Kipchoge zou een tweede gouden medaille de kroon op z’n carrière zijn. Kipchoge heeft alles al meegemaakt. Hierna wordt het voor hem alleen maar meer van hetzelfde.

Tweemaal olympisch marathon goud winnen komt niet vaak voor. De Ethiopiër Abebe Bikila deed dat voor het eerst, in 1960 (Rome) en 1964 (Tokio). De Duitser Waldemar Cierpinski is de enige andere atleet die ooit tweemaal goud won, in 1976 (Montreal) en 1980 (Moskou).

Brigit Kosgei heeft een serieuze concurrent aan haar landgenote Ruth Chepngetich. Chepngetich is de vorige wereldrecordhoudster marathon en stelde in april 2021 de wereldbesttijd op de halve marathon scherper.

In de atletiek is de bal niet rond. Vanuit de grote atletieklanden staan bekende namen aan de start. De atleten weten precies wat ze kunnen. Toch kun je het niet op papier afdoen. Verrassende uitslagen zijn mogelijk door een betere voorbereiding, een voor de omstandigheden betere fysiek, en vooral mentale kracht. Als je in een kansrijke positie loopt, geeft de adrenaline je extra kracht. Als dat niet het geval is, wordt het voor iedereen vooral zwaar in Sapporo.

Voor Nederland hebben Jill Holterman en Andrea Deelstra zich gekwalificeerd. Hanne Verbruggen en Mieke Gorissen lopen de vrouwenmarathon voor België. De Nederlanders Khalid Choukoud, Abdi Nageeye en Bart van Nunen staan een dag later bij de mannen aan de start. Voor België zijn dat Bashir Abdi, Dieter Kersten en Koen Naert.

Wij wensen ze heel veel succes en bovenal een geweldige olympische ervaring toe.

Wat de tijden worden?

Dat is heel lastig te voorspellen.

We zagen afgelopen vrijdag dat de 10.000 meter werd gewonnen door de Ethiopiër Selemon Barega in 27:43.22. Ondanks de ontwikkelingen op het gebied van baanschoenen ruim langzamer dan het wereldrecord (26:11.00) en olympisch record (27:01.17). In tien edities van de Olympische Spelen is harder gelopen voor goud en zevenmaal sneller voor een zesde plaats.
Een bevestiging dat het klimaat in Tokio de atleten parten speelt.

Eliud Kipchoge won de olympische marathon in Rio 2016 in 2:08:44. Bij de vrouwen pakte de Keniaanse Jemima Sumgong goud met 2:24:04.

We vermoeden dat je in Sapporo ook aan dit soort tijden moet denken en zeker niet op wereldrecords kunt rekenen.

Je kunt alles over de invloeden op je prestaties uitgebreid nalezen in ons boek Hardlopen met Power!.

Marathon Sapporo Olympische Spelen Tokio

Lees verder...