We kregen naar aanleiding van ons artikel over de Nike Vaporfly Next% lezersvragen of we die schoen zelf ook gingen kopen.
Ron investeerde en stond zondag 2 februari met zijn spiksplinternieuwe wonderschoenen te glimmen in het startvak van de Asselronde. Deze wegwedstrijd over 25 km maakt deel uit van het driedaagse Apeldoornse hardloopevenement Midwinter Marathon. De schitterende route voert over de Asselse heide, is geaccidenteerd en passeert de Torenberg, met 107 meter net niet het hoogste punt van de Veluwe. Het was nagenoeg windstil. Dat het bleef miezeren deerde niet.
Ron liep op de Nike Vaporfly Next% Ekiden, een versie die nog maar net op de markt is. De versie is bedoeld als eerbetoon aan de uit Japan afkomstige marathonestafette voor teams van zes personen. Ekiden is Japans voor estafette.
Het was afgelopen weken spannend of de World Athletics (de voormalige IAAF) de Vaporfly’s vanwege de bijzonder eigenschappen zou verbieden. De uitspraak pakte goed uit voor Nike. Ze zijn evenals andere schoenen met één carbonplaat, nu officieel toegelaten.
Startvak
Terwijl hij het startvak in liep, trof Ron een hardloopvriend met de bekende roze Vaporfly’s aan zijn voeten. Otto heeft ze al een tijdje en vertelde zijn hardloopresultaten op allerlei wijze geëvalueerd te hebben maar geen enkel effect op zijn prestaties kan vaststellen. “Ze lopen wel heel lekker”, vond Otto. En daar heeft hij gelijk in.
Feit is dat heel veel topatleten inmiddels op Vaporfly’s lopen. We zagen dat massaal bij de Dubai Marathon, en eerder bij de World Marathon Majors in 2019. Hier droegen tien van de twaalf winnaars bij de mannen én vrouwen deze schoenen.
Inmiddels steken de prestatiegerichte hardlopers bij de Nederlandse atletiekverenigingen elkaar aan en kiezen massaal voor de Vaporfly’s. De schoenen zijn niet aan te slepen. “Je bent er natuurlijk ook sneller mee als dat alleen al tussen de oren zit”, merkte Otto hierover op.
Weg op 2:05
Ron liep begin januari de 10 Engelse Mijl (16,1 km) van de vlakke Florijn Winterloop in 1:19:00. Als je dit resultaat invult, voorspelt de ProRun calculator voor 25 km een tijd van 02:06:31. Op snelle schoenen is 2:05 met heuvels dan een realistische uitdaging. Het komt neer op een gemiddeld tempo van 5:00/km. Na aftrek van een sanitaire stop klokte Ron 2:05:36 bij de finish. Otto liep boven verwachting 1:48:49 (4:21/km).
Heuvels
Ditmaal was het doel om onderweg in de buurt van de 5:00/km te blijven en flink veel gegevens te verzamelen. Om niet met energie te smijten is heuvelop wel wat langzamer en heuvelaf wat sneller gelopen. De lezers van onze artikelen en boek Hardlopen met Power! weten dat heuvels per saldo meer vermogen vragen door het verschil in spierrendement bij klimmen en dalen.
De afbeelding met het hoogteprofiel van de Asselronde laat zien dat geen meter vlak is, de hellingen steeds verschillen en daarmee het benodigde vermogen om met een constant tempo te lopen. Met de verzamelde gegevens valt over de hele afstand geautomatiseerd het wattage uit te rekenen dat nodig is om de klimweerstand te overwinnen en het verschil met een vlak parcours te bepalen.
Als we ter illustratie de 1,65% stijging en 1,60% daling uit de afbeelding nemen, moet Ron (80 kg) als hij in hetzelfde tempo heuvelop doorloopt 20,8 Watt vermogen meer leveren. In hetzelfde tempo heuvelaf kan hij met 18,0 Watt vermogen minder toe. Per saldo vraagt zo’n heuvel dus 2,8 Watt meer.
Wind
Heeft een overeenkomstige invloed als heuvels. Je hebt meer last van wind tegen dan voordeel van wind mee. De invloed was in dit geval alleen niet groot. De wind was nauwelijks merkbaar en draaide bovendien nog gunstig mee. Pas de laatste kilometers wakkerde de tegenwind een beetje aan.
Bij 12 km/h (tempo 5:00/km) is de luchtweerstand van Ron (80 kg, 1,90 m) door eigenwind (de loopwind) ongeveer 5 Watt.
In de figuur is het verloop van luchtweerstand op het hoogteprofiel geprojecteerd. Gemiddeld noteerde de Stryd v3 (met wind port) 3 Watt aan air power.
Heeft Otto gelijk?
Hoe we ook rekenen, we kunnen geen significante verbetering van de prestatie aantonen. Heeft Otto dan gelijk? Nee, toch niet!
Ron blijkt met een aanmerkelijk lagere gemiddelde hartslag gelopen te hebben dan gebruikelijk bij dit tempo. Volgens zijn tempo-hartslagrelatie (HR) had zijn HR minimaal 3 bpm hoger moeten zijn. 3 bpm komt bij Ron neer op 10 seconden per kilometer. Een winst van 3%!
De omstandigheden waren natuurlijk goed. Niettemin had Ron vooraf voor een sneller gemiddeld tempo kunnen kiezen. Dat gaat hij de eerstvolgende gelegenheid uitproberen.
Is het hierdoor dat de Vaporfly’s lekker lopen, de benen minder vermoeid raken en je je langer energiek voelt? Zorgt de in het dikke massieve schuim ingebedde carbonplaat voor interne energieterugwinning, een efficiëntere loopbeweging en daarmee een betere running economy (RE)?
De vergelijking met de efficiënter schaatsbeweging met de klapschaats wordt regelmatig gemaakt.
Het resultaat sluit in elk geval mooi aan bij het onderzoek dat Guido Vroemen deed met de journaliste van de Volkskrant bij SMA Midden Nederland.
Conclusie
De schoenen lopen lekker. Ze zijn heel erg gewild. Leveren scherpe tijden op. Hoe het precies werkt, is voorlopig nog het geheim van Nike.