Twee weken geleden hadden we het op ProRun over de grenzen van het menselijk vermogen. We zagen dat een ADV (anaeroob drempel vermogen, oftewel het vermogen dat je een uur lang kunt volhouden) van 6,4 Watt/kg en een VO2 max van 88 ml/kg/min de (huidige) grenzen zijn van het menselijk prestatievermogen bij de mannen. Voor de vrouwen gelden de waarden 5,7 Watt/kg en 79 ml/kg/min. Als iemand met hogere waarden presteert, roept dat op z’n minst vragen op.

Doping is zo oud als de sport zelf. De oude Grieken gebruikten al gegiste honing en kaas met de opwekkende stof thyramine. De verleiding is heel groot. Het is daarom de vraag of de strijd tussen dopinggebruikers en dopingjagers ooit zal eindigen. Ondanks de strenge straffen en de wereldwijde veroordeling van grote aantallen dopingzondaren zal de verleiding om een ongeoorloofd voordeel te behalen steeds weer te groot voor bepaalde sporters. De afgelopen jaren heeft vooral de wielersport in het teken gestaan van bloeddoping en EPO. Er zijn ook gevallen bekend van dopingschandalen bij hardlopers, maar minder bij langeafstandslopers. De verleiding is groot en daarom blijft er alle reden om te veronderstellen dat helaas ook sommige hardlopers baat zoeken bij illegale middelen. Bloeddoping en EPO hebben immers een enorm positief effect op de ADV en VO2 max en daarmee op de loopprestaties. De verleiding om beter te presteren is van alle tijden en is moeilijk uit te bannen. Wij zijn absoluut geen voorstander maar zijn wel nieuwsgierig hoe doping werkt.

Het zuurstoftransportvermogen VO2 max van het bloed is gelijk aan het product van het debiet van het bloed (in l/h, bepaald door de capaciteit van het hart) en het hemoglobinegehalte (in g/dl). Bloeddoping bestaat uit het kunstmatig injecteren van ingedikt bloed, waardoor het hemoglobinegehalte en dus ook de VO2 max met 10 tot 15% verhoogd kan worden. Het te injecteren bloed kan bestaan uit eigen bloed dat eerder (buiten het seizoen) is afgetapt of bloed van iemand anders met hetzelfde bloedtype. Een soortgelijk effect kan bereikt worden met de dosering van EPO. Het hemoglobinegehalte kan hierdoor stijgen tot boven de 18,5 g/dl en de hematocriet waarde tot boven de 50%. Het gevolg is dat het bloed erg ‘dik’ wordt en kan stollen. Bij de introductie van EPO in de 80er jaren heeft dit geleid tot de dood van 18 professionele wielrenners.

Zoals bekend zijn de afgelopen jaren de controles op bloeddoping en EPO-gebruik sterk verbeterd, met als gevolg dat overschrijdingen van de grenswaarden zelden meer voorkomen. Desalniettemin heeft een wielrenner (of een hardloper!) met een Hb-gehalte van 18,5 g/dl en een Hct-waarde van 50% een zeer groot voordeel ten opzichte van een schone sporter. Dit voordeel bedraagt bijvoorbeeld 15% ten opzichte van een sporter met waarden van 16 g/dl (Hb) en 43,5% (Hct).

Het effect van bloeddoping en EPO op de VO2 max is zoals gezegd zeer groot, namelijk 10-15%. Het effect op de loopprestaties is navenant groot. De tabel en grafiek laten zien dat onze Marathon Man hierdoor in een hele andere klasse terecht zou komen. Zijn tijd op de marathon zou kunnen verbeteren van 3:30 naar 2:57! Het is dan ook geen wonder dat het bij de wielrenners de afgelopen jaren onbegonnen werk was om als schone renner te concurreren met dopinggebruikers!

Anabole steroiden zijn vooral berucht door het gebruik in de DDR in de jaren 1960 – 1980. Anabole steroiden zijn derivaten van testosteron en leiden tot versterking van de primaire geslachtskenmerken en andere mannelijk kenmerken als haargroei, uiterlijk, agressiviteit, stem en libido. De vrouwelijke atleten van de DDR waren bekend om hun mannelijk uiterlijk. Bekende merknamen zijn stanolozol en nandroline. Anabole steroiden en groeihormonen zijn vooral effectief in de krachtsporten (tot 20% prestatieverbetering) en ze bevorderen het herstel na zware training (maximaal 10%). Zo is van Uta Pippig bekend dat ze 200 tot 300 km in de week kon trainen door het gebruik van steroiden. 

De bekendste gebruiker van anabole steroiden is Ben Johnson. Bij langeafstandslopers worden steroiden en groeihormonen waarschijnlijk weinig gebruikt, mede vanwege het feit dat ze aanzetten tot extra vetopslag in de spieren. Meer gewicht is immers een nadeel op de midden- en langeafstand. Het positieve effect is veel kleiner dan dat van bloeddoping en EPO.

Er zijn diverse gevaren voor de gezondheid bekend die samenhangen met het gebruik van anabole steroiden, namelijk effecten op de vruchtbaarheid, lever, hart-en vaatziekten en psychische aandoeningen. 

Amfetaminen stimuleren het centrale zenuwsysteem en maskeren vermoeidheid. Een bekende merknaam is benzedrine. Amfetaminen werden wereldwijd berucht door Tommy Simpson die in de Tour de France overleed als gevolg van het gebruik van amfetaminen. Het positieve effect op de prestaties is veel kleiner dan dat van bloeddoping en van EPO. Sommige amfetaminen, waaronder ephedrine, worden wel voorgeschreven als geneesmiddel bij astma. Er zijn diverse gevaren voor de gezondheid bekend die samenhangen met het gebruik van amfetaminen, waaronder slapeloosheid en psychische aandoeningen.

Je kunt het effect van alle factoren op je prestaties nalezen in ons boek 

Het boek luidt een revolutie in op hardloopgebied. Het boek legt de achtergronden en voordelen uit van hardloopvermogensmeters, die momenteel op de markt verschijnen. Net als wielrenners, kunnen hardlopers nu ook hun prestaties in de training en in de wedstrijd optimaliseren met de extra informatie van hun wattage! Van de schrijvers van Het Geheim van Hardlopen.

De ISBN nummers zijn:

paperback 978-90-821069-7-8

e-book (ePub3) 978-90-821069-8-5

e-book (Adobe DRM pdf) 978-90-821069-9-2

Hans van Dijk en Ron van Megen

www.hardlopenmetpower.nl