De ruim 10.000 deelnemers aan de Egmond Halve Marathon moesten op het 7 kilometer lange stuk strand richting Castricum windkracht 6 trotseren. De wedstrijdlopers besloten hier zo weinig mogelijk krachten aan te verspillen. In een gesloten peloton hielden ze elkaar zoveel mogelijk uit de wind. Pas na het keerpunt in het duin begon hun wedstrijd echt.
Juist voor dit soort omstandigheden in Egmond gaven we hardlooptips bij ProRun. Dat het zo hard zou waaien is voor ons een buitenkansje om te laten zien wat de wind met je prestatie doet.
Niels Morpey
De 58-jarige Altis-atleet Niels Morpey stond met een Stryd V3 met wind port aan zijn schoenveters in het startvak. Niels was zo vriendelijk ons het .fit bestand met zijn gegevens ter beschikking te stellen.
“Eenmaal in de duinen kon ik prima mijn eigen snelheid bepalen. Op het strand was dit onmogelijk. Ik kwam omdat ik in het achterste deel van het wedstrijdvak startte in een voor mij wat langzame groep terecht en in die groep kon ik soms goed schuilen achter iemand anders, andere momenten niet en een deel liep ik regelmatig korte stukken voorop in een groep van ongeveer 20 lopers.” lichtte Niels zijn gegevens toe.
Was het wel zo nadelig om achteraan te starten? Wij denken dat dit wel meevalt, het nadeel juist een voordeel opleverde en Niels zich beter gelukkig kon prijzen met deze startpositie.
In onderstaande afbeelding hebben we (gemiddelde) gegevens van de prestatie van Niels samengevat en laten we het kaartje van het parcours zien.
Tot het keerpunt na de eerste 7 kilometers ging het met wind tegen over het harde maar natte strand. Het was eb. Vervolgens ging het met de nodige hoogteverschillen door het duin terug.
Luchtweerstand
We hebben het gegevensbestand van Niels ingelezen in het analyseprogramma Golden Cheetah. Van elke seconde kregen we zo het wattage dat Niels (66 kg) moest leveren om tegen de wind te knokken.
De eerste 7 kilometer was de Air Power gemiddeld zo’n 40 Watts, met uitschieters tot meer dan 70 Watts. Vanaf het 19 kilometerpunt ging de wind pas weer een rol van betekenis spelen. Voor de zijwind moest Niels hier ongeveer 20 Watts inleveren.
Constant vermogen
In onze artikelen op ProRun en in ons boek Hardlopen met Power! leggen we steeds uit dat je de beste hardloopprestatie realiseert als je met een constant vermogen loopt.
Heuvelop loop je daarom langzamer dan gemiddeld. Heuvelaf geef je flink gas. Zo ook met wind. Bij windje tegen loop je langzamer, en schuil je zoveel mogelijk in een groepje, en met wind mee zet je aan. Het is goed om te weten dat zelfs de hardloper die op kop gaat voordeel heeft van het lopen met een groepje.
Het vermogen van je menselijke motor, je wattage, verdeel je bij heuvels over de loopweerstand en klimweerstand. Bij wind verdeel je het overeenkomstig over je loopweerstand en de luchtweerstand. In de grafiek is dit mooi te zien.
De eerste kilometer ging het omlaag en kon Niels, zoals hij vertelde, zijn eigen tempo niet lopen. Vanaf het 2 km punt zat hij op ongeveer 270 Watts. De hele wedstrijd liep hij met dit wattage. Pas bij de versnelling in de laatste kilometer naar de finish kwam hij hoger uit. Goed gedaan, Niels!
Meer wind, lager tempo
Op het strand had Niels een belangrijk deel van zijn vermogen nodig om de tegenwind te trotseren. In de volgende afbeelding zie je dat daarom minder beschikbaar was voor zijn loopweerstand. Zijn tempo lag op het harde strand in de buurt van de 5:00/km. In het duin liep hij met hetzelfde vermogen tempo’s van 4:20/km. De eindsprint ging in 4:05/km. Gemiddeld was zijn tempo 4:33/km. Eindtijd 1:36:28.
In de volgende afbeelding staat op de y-as welk percentage van zijn vermogen nodig was om met de wind om te gaan. Op dezelfde schaal hebben we in de grafiek zijn snelheid neergezet (in km/h). Op het strand 12 km/h. In het duin bijna 14 km/h en in de eindsprint een stukje boven de 15 km/h.
Wat kan Niels met 270 Watts?
In Egmond deed Niels 1:36:28 over de halve. Zijn wattage was gemiddeld 270 Watts. Wat zou de tijd van Niels zijn geweest als het windstil was en het parcours hard en geheel vlak? In een vorig artikel bij ProRun hebben we laten zien hoe je voor een bepaald wattage de eindtijd kunt berekenen. ProRun heeft hiervoor inmiddels een calculator.
Het resultaat (halve marathon, 66 kg, 270 Watts)?: 01:29:24.
Egmond bleek voor Niels 7 minuten langzamer dan een halve marathon onder ideale omstandigheden.
Windkracht 6
We zien in de grafiek dat Niels op het strand ongeveer 40 Watts verloor door de wind. De vraag is of Niels nog voordeel had van het lopen in het groepje op het strand?
De wind kwam uit het zuidwesten. Het KNMI gaf als windhoek 222° aan en een gemiddelde windsnelheid van 12,2 m/s. Dat is inderdaad windkracht 6. De looprichting was een paar graden westelijk van het zuiden.
Met het hardloopmodel berekenen we dat bij deze windhoek, windsnelheid en looprichting voor het overwinnen van de luchtweerstand 84 Watts nodig is. Dankzij de Stryd weten we wat Niels in werkelijkheid nodig had, 40 Watts. Niels had kennelijk 52,5% voordeel van zijn groepje. Dit is een percentage voordeel dat we ook wel kennen van wielrenners die in een peloton rijden.
Het lijkt een groot voordeel. Dat is het ook, maar komt er toch op neer dat je dit als windkracht 5 ervaart. In de grafiek zien we uitschieters boven de 70 Watts terug. Dat zullen de momenten zijn geweest dat Niels kopwerk deed.
Zoals altijd zullen we een theoretische beschouwing als we hier doen moeten nuanceren. In werkelijkheid zijn de windsnelheid, windrichting en ook de beschutting in het groepje variabel en zullen afwijken van deze theoretische berekening. Het bevestigt wel opnieuw dat de Stryd heel nuttige informatie oplevert over de invloed van de wind. Dat kunnen we in winderig Nederland goed gebruiken.