De wetenschappelijke insteek van Hans en Ron maakt gebruik van natuurkundige wetmatigheden en fysiologie. Samengevat als bewegingsfysiologie voor de gewone hardloper.
De meeste van hun artikelen hebben de twee bij ProRun gepubliceerd. Dat neemt niet weg dat je ze ook regelmatig tegenkwam en komt in Nederlandse en Vlaamse hardlooptijdschriften en andere hardloopsites. De teller staat op rond de 500 artikelen.
Hoe is het zo gekomen?
Hans begon in 1980 met hardlopen. Op de dag dat Gerard Nijboer in Moskou Olympisch zilver op de marathon pakte. Hans speelde ooit in de jeugd van Feyenoord en bleek ook voor hardlopen talent te hebben. Ron had al een paar jaar eerder het hardloopvirus opgelopen.
Samen werden ze collega’s, zijn ze vrienden en bovenal hardloopvrienden. Met de zondagochtend als vast moment voor een lange duurloop. Ze bespreken dan de belevenissen van de week en nieuwe plannen. Door de jaren heen hebben ze zo wel 40.000 km samen getraind en wereldwijd op mooie plaatsen een wedstrijd of training gelopen.
Een drukke baan en leuk gezinsleven maakte wel dat het accent minder op prestatie en steeds meer op recreatief hardlopen kwam te liggen. Tot 2011. Bij zijn vroegpensioen als hoogleraar aan de Technische Universiteit Delft kreeg Hans een Garmin horloge met hartslagband cadeau. Eerder moest Hans niets van zoiets hebben. Hans liep op gevoel.
Ron had al zo’n horloge omdat het leuk is achteraf te zien waar je hardlopend zoal bent geweest en hoe ver dat precies was. Zijn hartslagband lag ongebruikt in de kast.
Bij de lange zondagse duurlopen door de natuur in de omgeving van Leusden ging het door het nieuwe horloge van Hans al snel over de cijfermatige relaties die ze zagen. Ingenieurs zijn nu eenmaal gek op cijfers en willen weten hoe het zit. Met zichzelf als testobject konden ze de relatie tempo en hartslag als lineair bevestigen. Net zoals het toerental van je automotor recht evenredig met snelheid is. Totdat je schakelt natuurlijk.
Door het drukke maatschappelijke leven hadden ze niet bepaald een afgetraind gewicht. Dit leidde al vlot tot de bevestiging dat 1% afvallen ertoe leidt dat je 1% sneller bent. Val je 15% af, zoals Hans in die jaren, dan loop je 15% harder. Daar mag de winst van gerichter trainen nog bijgeteld worden.
Ron begon weer dezelfde tijden te lopen als begin jaren negentig. Hans streed in zijn leeftijdsklasse zowel op de weg als op baan mee om de nationale titels. Het plezier en passie leidde ook tot prestaties bij internationale toernooien.
Het Geheim van
Veel hardloopliteratuur werd doorgenomen, in de praktijk uitgeprobeerd, besproken met deskundigen, prestaties van topatleten geanalyseerd én alles natuurlijk gedocumenteerd vastgelegd. De basis van het boek Het Geheim van Hardlopen was gelegd.
De eerste druk verscheen op 13 oktober 2013 en bleek een bestseller. Dat was zeker ook het geval voor de calculator op de website www.hetGeheimvanHardlopen.nl. Nog steeds bezoeken honderden hardlopers per dag deze website om zelf te rekenen aan de invloed van de omstandigheden op hun hardloopprestatie, of te laten berekenen wat de tijd wordt op een andere afstand, bij wind, hoogteverschillen, hoogte, andere ondergrond, lage of hoge luchtdruk, de invloed van ouder worden en nog veel meer.
De vele reacties variërend van zetfouten, nog meer informatie en ervaringen, en onderbouwingen leidde in april 2014 tot een nog betere tweede druk. Deze is nog steeds te koop als e-book.
Wielrennen
De toegankelijkheid van het boek Het Geheim van Hardlopen met de vele korte hoofdstukken waarin steeds één aspect wordt uitgediept, leidde tot de vraag om Het Geheim van Wielrennen te schrijven.
Hans en Ron zijn wel wielerliefhebber, maar waren niet praktiserend en hadden ook geen netwerk in deze tak van sport. Dat kon sportarts en trainer Guido Vroemen subliem invullen. Met zijn brede ervaring en expertise bracht Guido theorie en praktijk in verband. In juni 2015 rolde Het Geheim van Wielrennen van de persen. Als e-book wordt dit standaardwerk nog steeds veel verkocht.
Wielrennen en hardlopen hebben als duursport veel overeenkomsten. Het gebruik van vermogensmeters is heel gangbaar bij prestatiegerichte wielrenners van welk niveau dan ook. Vermogen (wattage) is niet meer of minder dan de hoeveelheid energie die je per seconde verbruikt (kiloJoules (kJ) c.q. kilocalorieën (kcal)). Met natuurkunde kun je rekenen aan rolweerstand (banden, wegdek), luchtweerstand (wind), klimweerstand (hellingen) en mechanische weerstand (ketting, tandwielen). Dit leverde het wielrenmodel op. Op www.hetGeheimvanWielrennen.nl kan iedereen zelf met de calculator rekenen aan de invloed van allerlei aspecten op wielerprestaties.
De eyeopener was dat in basis dit wielrenmodel ook voor hardlopen en schaatsen geschikt is. Dit zijn duursporten die met dezelfde natuurkundige wetten en fysiologie te maken hebben. Bij schaatsen gaat het uiteraard om glijweerstand in plaats van rolweerstand. Bij hardlopen heb je wel hellingen en geen verliezen door ketting en tandwielen. Het universele rekenmodel voor duursport was geboren.
In basis luisteren wielrennen en hardlopen naar dezelfde natuurkundige wetten
Hardloopvermogen
Met de bij wielrennen opgedane inzichten in het begrip wattage (vermogen), kwam het vanzelf op de gedachte hoe mooi het zou zijn als je bij hardlopen ook met vermogen kunt werken. Hans dook hier in en vervolmaakte het hardloopmodel met vermogen.
Nooit eerder kon zo mooi gerekend worden aan hardloopprestaties, geëvalueerd en prestaties voorspelt. Dit alles werd uitgewerkt in het boek Hardlopen met Power!.
Er was één maar. Hardloopvermogensmeters waren er niet. Je kon wel met wattages rekenen maar anders dan bij wielrennen nog niet meten tijdens het hardlopen.
Het toeval wilde dat Hans en Ron bij de afronding van Hardlopen met Power! via Guido Vroemen in contact kwamen met kickstarter Stryd. Dit in het Amerikaanse hardloopmekka Boulder (Colorado) gevestigde bedrijf kwam met een hardloopvermogensmeter op de markt.
Al snel waren contacten gelegd en ontstond een inspirerende inhoudelijke e-mailwisseling. Op zeker moment kwam de huidige Stryd CEO Jamie Williamson zelfs over naar Amersfoort voor besprekingen, testen op de atletiekbaan van AV Altis en inspanningstesten op de loopband bij SMA Midden Nederland.
Een en een is twee. Met de theorie uit Hardlopen met Power! en de praktijk van de wattages die Stryd meet ontstond een wereld aan mogelijkheden om naar hardloopprestaties te kijken. De kleine footpod aan de veter van je schoen is uiterst nauwkeurig. De instrumenten in het apparaatje meten honderden keren per seconde de verplaatsing. Snelheid, afstand en hoogteverschillen zijn daardoor vele malen preciezer dan welk GPS-horloge dan ook.
Aanvankelijk kon de Stryd alleen met de loopweerstand en klimweerstand uit de voeten. Met een ingenieus systeem meet het inmiddels ook de luchtweerstand. Stryd maakt gebruik van een meetprincipe dat vergelijkbaar is met de uit de stromingsleer bekende pitotbuis. Stryd noemt het een ‘wind port’. Hans en Ron kennen pitotbuizen vanuit hun waterachtergrond. In de vliegtuigindustrie is deze meetmethode gemeengoed voor het meten van vliegsnelheden.
Enige scepsis konden ze niet onderdrukken. Stryd gaf Hans en Ron daarop de gelegenheid om het zelf te testen in de windtunnel van het Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum (NLR) in Marknesse. En raakten onder de indruk en overtuigd.
Niet iedereen in de atletiekwereld neemt de Stryd serieus. Hardloopvermogen wordt anders bepaald dan bij de rechtstreekse meting van vermogen uit de kracht op de pedalen van een fiets. Sommigen vinden het door algoritmen berekende Stryd vermogen geen echt wattage. Deze categorie mensen zal ook problemen hebben met de snelheidsmeter in het dashboard van hun auto. Deze snelheid wordt ook al in geen jaren meer mechanisch bepaald.
Een groot voordeel van de wattages van Stryd is dat deze aansluiten bij de waarden die wielrenners kennen van hun vermogensmeters. Triatleten en duoatleten kunnen hier beter mee werken dan met de hogere brutovermogenswaarden van Garmin Running Power en Polar Power.
En het allerbelangrijkste voordeel is dat je met de Stryd waarden wel kunt rekenen aan de omstandigheden tijdens de training of wedstrijd.
Rode draad ProRun
De wekelijkse publicatie van artikelen bij ProRun liep ondertussen gewoon door. Hans en Ron hebben bijvoorbeeld laten zien onder welke (onreglementaire) voorwaarden een marathon onder de twee uur mogelijk is. Uiteraard analyseerden ze later de poging van Eliud Kipchoge in Monza (Italië) en zijn succes bij de INEOS 1:59 Challenge in Wenen. Met windje mee op de Afsluitdijk zou het ook zijn gelukt.
Uiteraard ging het bij ProRun ook over de nieuwe schoenen van Nike die tot op de dag van vandaag betere hardloopprestaties oplevert. Vergelijkbaar met wat bij de schaatssport gebeurde bij de introductie van de klapschaats.
Uitgelegd is hoe geweldig goed de kopgroep in de Standard Chartered Dubai Marathon 2020 tot het eind samenwerkte, elkaar uit de wind hielden en uiteindelijk 11 lopers onder de 2:07 liepen. Tussen nummers 1 en 11 zaten maar 19 seconden. Van de 20 eerste finishers liepen 14 een PR.
Wat dacht je van de marathon van Andalusië, de snelste marathon ter wereld met een hoogteverschil van 1938 meter en finish in Malaga. Dat ging snel maar ook gepaard met blessures. De snelheidswinst uit de voortdurende daling van het parcours bleek een aanslag op spieren, pezen en knieën.
Iedereen weet dat hardloopprestaties met de jaren minder worden. Het is leuk om te weten hoeveel minder dat is en wat je bij een bepaalde tijd op je 28ste zou hebben gelopen als je toen relatief net zo goed was als nu. Het motiveert diverse Nederlandse masters om door te gaan.
En passant rekenden Hans en Ron aan de prestaties van wielrenner Tom Dumoulin in de Tour de France. Wat maakt een kilootje lichaamsgewicht uit? En kwamen vele artikelen langs over de invloed van de temperatuur op hardloopprestaties, zweetproductie en de limieten van het menselijk kunnen.
Internationaal
Het succes van de boeken en artikelen van Hans en Ron bleef niet onopgemerkt. Het Geheim van Hardlopen (gecombineerd met Hardlopen met Power!) en Het Geheim van Wielrennen is opgepakt door Meyer&Meyer, de grootste Europese sportboekenuitgever. De boeken zijn wereldwijd in het Engels, Duits, Spaans en Italiaanse verkrijgbaar. Dat zien we ook terug in het bezoek aan de tweetalige website www.hetGeheimvanHardlopen.nl.
Op deze webpagina is een mooi overzicht van alle edities en verschijningsvormen van de boeken te vinden.
Snelste Weg naar een PR: Lopen op Vermogen
Is het hier mee klaar? Nee, zeker niet! Inmiddels staat een nieuw boek op stapel. Het schijfwerk is gedaan door Koen de Jong. Het boek is bedoeld voor een breed publiek en verschijnt medio maart 2021.
Breed publiek? In het voorwoord geeft Koen aan dat hij het zo heeft geschreven dat iedereen die op de middelbare school net als hij blij was van het vak natuurkunde af te zijn het kan volgen en gebruiken. Je hoeft immers niet te weten hoe de snelheidsmeter van je auto werkt om je aan de snelheid te houden. En als je dan ook op je dashboard ziet hoever je nog met je brandstoftank kunt, weet je of je wel of niet je bestemming bereikt zonder bij te tanken. Zo kun je de Stryd hardloopvermogensmeter inderdaad ook gebruiken.
Dus wil je meer lezen over lopen op vermogen? Dan kun je het boek Snelste Weg naar een PR: Lopen op Vermogen van Hans van Dijk, Ron van Megen en Koen de Jong als e-book (gratis) aanvragen via ProRun. Tweede helft maart 2021 is dit e-book leverbaar. Eind april 2021 verschijnt het boek ‘Snelste Weg naar een PR: Lopen op Vermogen’ ook in gedrukte vorm, met ISBN 978-90-821069-5-4. Het is voor € 10 bij de reguliere boekhandel te koop.
Leuk is dat ook dit boek internationaal gaat. Dit voorjaar verschijnt een Engelstalige editie. Gevolgd door Spaans, Duits en Frans. Op nog weer andere talen is een optie genomen.
Via deze link kun je meer te weten komen over dit nieuwe boek.
Is het hiermee klaar?
Zeker niet. Hans en Ron gaan door. Ook is het heel inspirerend om mee te denken over nieuwe toepassingen. Uiteraard moet Stryd dat dan zelf oppakken. Daar gaan Hans en Ron niet over.
Vorige week nog hebben ze een ervaren marathonschaatser gevraagd om met de Stryd te rijden. In theorie moet dat goed kunnen. In de praktijk blijkt een klapschaats niet los van het ijs te komen en mist het algoritme een signaal. Zoiets lijkt goed oplosbaar.
Van de sportarts van een voetbalclub in Montevideo, Uruguay, kwam een vraag over de toepasbaarheid bij voetballen. Nu wordt alom GPS gebruikt voor de bewegingen van een voetballer in het veld. Hoe goed het GPS-systeem ook is, het is altijd traag in vergelijking met de bewegingen van een voetballer en de trappen tegen de bal. Een Stryd kan dit wel bijhouden. Je zou het dan op de hiel van de voetbalschoen kunnen bevestigen. Een probleem is dat de mensen van Stryd wel een wetenschappelijke staf en netwerk hebben die ingevoerd is in hardlopen, maar voetbal op hoog niveau is een vak apart.
Leuk vonden we ook de vragen van een Engelsman over het idee om een Stryd aan de benen van een paard te bevestigen.
Zo kunnen we nog even doorgaan. En dat zullen we zeker doen!