Het Geheim van Hardlopen mede-auteur Ron van Megen stond op zondag 22 november 2015 aan de start van de 15e Great Ethiopian Run. Het was de climax van een hardloopreis met clinics in dit ultieme hardloopland. De Great Ethiopian Run vindt jaarlijks in Addis Abeba plaats en is met meer dan 40.000 deelnemers de grootste wegwedstrijd van Afrika. De wedstrijd is over 10 km. Addis Abeba ligt centraal in het Ethiopisch hoogland. De wedstrijd is op liefst 2450 m hoogte.

Er komen niet heel veel toeristen in Ethiopië. Dat is geheel ten onrechte. Wat een schitterende landschappen kent het land! Het heeft een lange en rijke historie met veel bezienswaardigheden waarvan je er veel terug kunt vinden op de UNESCO Werelderfgoedlijst. Het straatarme land heeft bijna 100 miljoen inwoners, is 27 keer zo groot als Nederland en bestaat vooral van landbouw.

Het land ligt in de buurt van de evenaar en is aan drie kanten omgeven door woestijnen. Toch is het klimaat anders dan je in eerste instantie zou verwachten. Op het Ethiopisch hoogland blijft de dagtemperatuur op de meeste plaatsen steken tussen de 22 en 29 °C. En het gebied is groen door de overvloedige regenval. Twee tot drie oogsten per jaar zijn haalbaar. In het natuurgebied Bale mountains dat we hebben bezocht, kan het ’s nachts zelfs vriezen.

Bijzonder is ook dat de Ethiopiërs een heel andere tijd en kalender kent dan wij hanteren. Dag en nacht zijn daar het hele jaar ongeveer even lang. De tijd beginnen ze te tellen als het licht wordt. De kalender loopt ongeveer 7 jaar en 8 maanden achter op die van ons. Het is nu 2008 in Ethiopië. 

Uit dit land komen vele topatleten. Hardlopen is de nationale sport. Tijdens de reis hebben we ruimschoots van de Ethiopische hardloopcultuur mogen proeven en zijn we op zoek gegaan naar de Ethiopische hardloopgeheimen.

Meer informatie over de reis is te vinden op http://www.ethiopia-xperience.com/images/pdf/hardloopreis.pdf

In 2009 richtte Haile Gebrselassie samen met 3 anderen het Yaya Village hardlooptrainingscentrum op. Het is hier op 2700 m hoogte geweldig hardlopen en al het benodigde aan goede trainingsvoorzieningen is voorhanden. Door de ligging is het perfect voor een hoogtestage.

Tijdens de ontmoeting met Haile op zijn werkkamer vertelde hij net de enige eigenaar te zijn geworden van Yaya Village. Haile vertelde ook dat er momenteel volop bouwactiviteiten zijn om het verder te verbeteren. Bij onze aankomst bij Yaya Village bleek het inderdaad een grote bouwplaats te zijn. Naar Afrikaanse maatstaven is het comfortniveau goed. We hebben er lekker kunnen trainen. We deden een rustige training die vooral bedoeld was om te wennen aan hardlopen op hoogte. De deelname aan The Great Ethiopian Run was immers het uiteindelijke doel van de reis. Het trainingsterrein bleek een hakhoutbos dat doorweven is met graspaden. Geweldig om te zien hoe de Ethiopische elite atleten hier heel lichtvoetig en steeds van richting veranderend doorheen bewogen.

 

Fotobijschrift: Yaya Village, Haile’s trainings- en hotelcomplex 

In Oromia regio 175 km ten zuiden van Addis Abeba kom je weinig toeristen tegen. Toch is het de kraamkamer van het Ethiopische hardloopsucces. Uit dit gebied komen grote atleten zoals Haile Gebrselassie, Kenenisa Bekele, Tirunesh Dibaba, Derartu Tulu, en Fatuma Robe. We bezochten in dit gebied eerst Assela, de geboorteplaats van Haile Gebrselassie. 10 km buiten dit plaatsje is Haile geboren in een tent. Zijn vader was boer en zijn ouders hadden 10 kinderen. Dagelijks legde Haile de afstand naar school hardlopend af. Dat ging hem gemakkelijk af. Zo gemakkelijk dat hij tegen de zin van zijn vader voor een professionele hardloopcarrière koos. Dat bleek achteraf een heel goede keuze.

In Assela hebben we geluncht in een hotel van Derartu Tulu, de eerste Afrikaanse vrouw die ooit Olympisch goud won. Je ziet vaak dat de Ethiopische atleten hun verdiensten in hotels investeren. Maar Derartu is niet zoals Haile geboren in Assela, maar in de 2 uur rijden verderop gelegen plaats Bekoji.

In Assela zien we ook het Tirunesh Dibaba trainingscentrum voor jonge talenten van de Ethiopische atletiekfederatie. Ook Tirunesh is niet geboren in Assela maar in Bikoji. Tijd om daar heen te gaan!

In Bikoji ontmoeten we de Ethiopische jeugdtrainer Sintayhu Eshetu. Sintayhu heeft velen van de Ethiopische wereldtoppers in hun jeugd onder zijn hoede gehad. Hij leidt ons rond. We bezoeken een 400 m atletiekbaan met een aarden ondergrond waar het gras z’n best doet om het te overwoekeren. Dan gaan we door naar het plaatselijke trainingscentrum van de Ethiopische Atletiekfederatie. Talentvolle jongens en meisjes zijn hier intern en staan onder een contract vaan een of twee jaar. Er wordt fulltime getraind in combinatie met een schoolopleiding. De kosten moeten hun familie zelf opbrengen. 

 

De voorzieningen zijn pover. Er zijn slaapzalen met stapelbedden. Het trainingsterrein is een weiland dat gedeeld wordt met koeien. Niet iedereen heeft geld voor hardloopschoenen. Een van de jongens zegt dolgraag een 100 m wedstrijdtight te willen hebben.

Het blijkt dat de elite atleten die door Sintayhu afgeleverd worden aan een van de ongeveer 20 professionele clubs in Ethiopië (enigszins vergelijkbaar met onze gesponsorde schaatsteams) Sintayhu geen geld opleveren. De atleten laten na hun vertrek uit Bikoji ook weinig meer van zich horen.

Hoewel de jeugdige talenten het materieel beter zouden wensen is de motivatie is hoog en gaat het er bijzonder gedisciplineerd aan toe. Dat is niet verwonderlijk. Hardlopen is voor de Ethiopiërs de hoop op een beter bestaan. Je bent bevoorrecht om hier te mogen trainen. En wat een geweldig loopstijl en –snelheid hebben deze jongens en meisjes. 

We mochten een lichte training mee doen. Wederom goed om te wennen aan de hoogte als voorbereiding op de Great Ethiopian Run. Goed ook voor het rechtstreeks contact en deze topatleten in de dop wat beter te leren kennen.

Als we alle informatie die we tijdens de reis opdeden laten bezinken, kan niet anders geconcludeerd worden dan dat het Ethiopische hardloopsucces het resultaat is van de acclimatisatie van vele generaties die op de Ethiopische hoogvlakte leven. De Ethiopiërs beschikken hierdoor over een efficiënter zuurstofoverbrengingssysteem (vooral bloedsamenstelling) dan wij Nederlanders. 

Het succes is ook te danken aan de genetische aanleg van deze kleine en licht gebouwde mensen met lange benen, slanke en flexibele heupen en slanke kuiten. Het boerenbestaan houdt veel fysiek werk in. De Ethiopiërs in dit gebied zijn daardoor sterk. Velen gaan van verafgelegen dorpjes al op heel jeugdige leeftijd hardlopend naar school. Dit geeft niet alleen een goede hardlooptraining, ze gaan hardlopen leuk vinden en talent valt al vroeg op. 

De Ethiopische hoogvlakte heeft een prima klimaat met een zomerse temperatuur en veel regen en zon. Er zijn twee tot drie oogsten per jaar. De voeding is dan ook compleet en gezond. 

De Ethiopische pannenkoek, zoals het nationale gerecht injera op basis van het oergraan teff er uit ziet, staat vaak op het menu. In teff zit veel ijzer, mineralen en gluten. Teff zou in combinatie met groenten, fruit en het proteïnerijke schapenvlees, dat ook veel door Haile gegeten werd, net iets meer geven dan ander gezond voedsel. Ook wordt veel barley gegeten op basis van het graan kolo dat een wat grovere korrel heeft dan teff en ook zeer gezond zou zijn.

Last but not least geeft de kans op een beter inkomen door een hardloopcarrière een flinke motivatie om hard te trainen en prestaties te leveren.

 

Je kunt het effect van alle aspecten je eigen tijden berekenen met onze calculator 

Hans van Dijk en Ron van Megen

Je kunt ons boek ‘Het Geheim van Hardlopen’ ook bestellen op