Mare Dibaba heeft op de WK atletiek in Peking de gouden medaille veroverd op de marathon. De Ethiopische rekende op indrukwekkende wijze af met de Keniaanse concurrentie. Bij het 40 km punt waren er nog 5 atletes in de race waren voor de wereldtitel: drie Keniaansen, een Keniaanse die voor Bahrein uitkomt en Dibaba. In een zinderende finale sprintte Dibaba de laatste 100 meter naar de overwinning in 2:27:35. Helah Kiprop volgde op slechts een seconde, Eunice Kirwa op vier. Wie is Mare Dibaba en wat is haar geheim?
Wie is Mare Dibaba?
Mare Dibaba komt uit Ethiopië en heeft een beroemde achternaam. Toch is ze geen familie van de Tirunesh Dibaba (veelvuldig wereldkampioene en Olympisch kampioene op de 5000 en de 1000 meter) en dus ook niet van diens zusters Gensebe Dibaba (die in Beijing wereldkampioen werd op de 1500 meter) en Ejegayehu Dibaba (die in Athene de zilveren medaille won op de 10000 meter).
Mare is geboren op 20 oktober 1989 en is dus 25 jaar oud. Ze heeft zich de afgelopen jaren gespecialiseerd in wegwedstijden en heeft diverse hele en halve marathons gewonnen. Met name de 2:19:52 (gelopen in de marathon van Dubai) is indrukwekkend. Zoals ook blijkt uit de grafiek, heeft ze een zeer goed uithoudingsvermogen. Haar snelheid neemt maar heel weinig af bij toenemende afstand. Op de marathon loopt ze maar 10 sec/km langzamer dan op de 5000m! De machtsfactor in de formule van Riegel is bij haar dan ook extreem laag (0,027 in plaats van 0,07; hierbij moet wel opgemerkt worden dat dit wat vertekend kan zijn omdat we geen gegevens over haar tijd op de 1500 meter hebben kunnen vinden).
Wat is haar geheim?
Alle wereldtoppers zijn natuurlijk getalenteerd en trainen enorm hard. Mare heeft daarbij echter een extra voordeel omdat ze van nature een vlieggewicht is. Ze is extreem klein en licht: ze is 1,51 meter kort en weegt slechts 38 kg! Ze heeft daarmee een BMI van 16,7!
Minder energie dan Radcliffe
Uit de theorie van Het Geheim van Hardlopen weten we dat het energieverbruik bij hardlopen recht evenredig is met het gewicht. Het lichaam van Mare hoeft dus veel minder energie te produceren dan bijvoorbeeld Paula Radcliffe (houder wereldrecord marathon, red.) met haar 54 kg; het verschil is maar liefst 30%! (1-38/54). Haar spieren hoeven dus minder arbeid te leveren. Maar ook hoeft ze minder zuurstof te verbruiken on die energie te leveren en dus wordt haar cardiovasculair systeem veel minder belast. In alle opzichten is een vlieggewicht als Mare dus in het voordeel. Hier staat natuurlijk wel tegenover dat ze van nature ongetwijfeld ook minder krachtige spieren zal hebben dan Paula Radcliffe en een minder groot cardiovasculair vermogen. Het is daarom ook niet per definitie zo dat lichtere lopers altijd sneller zijn dan zwaardere lopers, maar iedere kilogram moet wel tijdens het lopen van de marathon vele duizenden keren door de beenspieren opgetild worden!
Uit de theorie van Het Geheim van Hardlopen weten we dat het energieverbruik bij hardlopen recht evenredig is met het gewicht. Het lichaam van Mare hoeft dus veel minder energie te produceren dan bijvoorbeeld Paula Radcliffe (houder wereldrecord marathon, red.) met haar 54 kg; het verschil is maar liefst 30%! (1-38/54). Haar spieren hoeven dus minder arbeid te leveren. Maar ook hoeft ze minder zuurstof te verbruiken on die energie te leveren en dus wordt haar cardiovasculair systeem veel minder belast. In alle opzichten is een vlieggewicht als Mare dus in het voordeel. Hier staat natuurlijk wel tegenover dat ze van nature ongetwijfeld ook minder krachtige spieren zal hebben dan Paula Radcliffe en een minder groot cardiovasculair vermogen. Het is daarom ook niet per definitie zo dat lichtere lopers altijd sneller zijn dan zwaardere lopers, maar iedere kilogram moet wel tijdens het lopen van de marathon vele duizenden keren door de beenspieren opgetild worden!
Makkelijker zweten
Een ander groot voordeel dat een vlieggewicht als Mare heeft, is dat ze veel minder warmte produceert. De warmteproductie tijdens het hardlopen is immers ook recht evenredig met het gewicht. Kleine mensen hebben relatief ook een wat groter huidoppervlak, waardoor ze de warmte beter kwijt kunnen. Dat betekent dat Mare minder hoeft te zweten dan Paula en dat haar kerntemperatuur minder zal oplopen. Met name in de hitte is dit een groot voordeel, waardoor tijdens tropische omstandigheden dikwijls vlieggewichten met de prijzen gaan strijken. Zo werd de Olympische marathon van Atlanta in 1996 gewonnen door de Zuid-Afrikaanse vlieggewicht Josiah Thugwane (43 kg!) voor de Zuid-Koreaan Lee Bon Ju (45 kg!).
Een ander groot voordeel dat een vlieggewicht als Mare heeft, is dat ze veel minder warmte produceert. De warmteproductie tijdens het hardlopen is immers ook recht evenredig met het gewicht. Kleine mensen hebben relatief ook een wat groter huidoppervlak, waardoor ze de warmte beter kwijt kunnen. Dat betekent dat Mare minder hoeft te zweten dan Paula en dat haar kerntemperatuur minder zal oplopen. Met name in de hitte is dit een groot voordeel, waardoor tijdens tropische omstandigheden dikwijls vlieggewichten met de prijzen gaan strijken. Zo werd de Olympische marathon van Atlanta in 1996 gewonnen door de Zuid-Afrikaanse vlieggewicht Josiah Thugwane (43 kg!) voor de Zuid-Koreaan Lee Bon Ju (45 kg!).
Je kunt het effect van je gewicht op je eigen tijden berekenen met onze calculator
Hans van Dijk en Ron van Megen
Zie ook het ProRun nieuwsbericht over de winst van Dibaba in de WK marathon in Beijing.