Nike ZoomX Vaporfly Next%, echt een revolutionaire hardloopschoen

Nike ZoomX Vaporfly Next%, echt een revolutionaire hardloopschoen

De 21-jarige Ethiopische Letesenbet Gidey liep in de Nijmeegse NN Zevenheuvelenloop met een tijd van 44:20 de wereldbesttijd op de 15 kilometer voor vrouwen aan gort. Ze liep voor het eerst op de Nike ZoomX Vaporfly Next%. Ze denkt dat de schoenen haar geholpen hebben, zei dit geweldige talent in het tv interview. Naar aanleiding van ons artikel in ProRun over deze topprestatie kregen we de vraag wat wij van deze schoen vinden?

Na de eerste poging van Eliud Kipchoge om de marathon onder de 2 uur te lopen (Monza, mei 2017) kwam de eerste versie van deze schoen op de markt als Nike Zoom Vaporfly 4%. We hebben de schoen destijds ook zelf gekocht en in praktijktesten vergeleken met de Adidas Adizero Adios. Deze Adizero is de schoen die Dennis Kimmetto in de 2014 Berlijn Marathon aan het wereldrecord op de marathon op 2:02:59 hielp.

Uit onze praktijktesten met de Vaporfly 4% en Adizero kwamen geen opmerkelijke verschillen. De Adidas Adizero Adios bleek net zo’n goede schoen. Kipchoge was in Monza met 2:00:25 bovendien maar 2% sneller dan het wereldrecord. Deze tijdwinst rekenden we daarom eerder toe aan de ideale omstandigheden en de optimale begeleiding dan aan de Nike Vaporfly 4%. Wel vonden we dat de Vaporfly 4% lekker loopt.

Tal van hardloopvrienden reageerden op het artikel en wisten zeker dat ze hun nieuwe PR’s te danken hadden aan de Vaporfly 4%.

De Nike ZoomX Vaporfly Next% is de opvolger van de Vaporfly 4%. De Vaporfly Next% kwam op de markt rond de geslaagde poging van Eliud Kipchoge om de marathon onder de 2 uur te lopen (Wenen, 12 oktober 2019). Kipchoge liep in Wenen overigens op de Alphafly.

De Alphafly heeft een dikkere zool dan de Vaporfly Next%. Er zijn bronnen die denken dat de Alphafly drie koolstofvezelplaten (carbon fiber plates) in de zool heeft. De Vaporfly heeft één koolstofvezelplaat in de zool. Het vermoeden van drie platen komt voort uit het patent dat Nike heeft aangevraagd maar voor de Alphafly is dit vermoedelijk niet toegepast.

In ons boek ‘Hardlopen met Power!’ gaan we uitgebreid in op de vraag hoeveel sneller je loopt op wedstrijdschoenen. De crux van de Vaporfly zit in de veerwerking van de carbon plate.

Inmiddels zijn wij ervan overtuigd dat de Nike ZoomX Vaporfly Next% echt een revolutionaire hardloopschoen is. We tonen dat in dit artikel aan.

Maar de concurrentie blijft niet achter. De Vaporfly heeft de marathon verandert in een technologische strijd. Begin 2020 komt de Adidas Adizero Pro op de markt en zou ook een carbon plate bevatten. Prototypes van dit antwoord van Adidas hebben hun waarde al laten zien in de New York marathon. Winnares Joyciline Jepkosgei en runner-up Mary Keitany droegen de nieuwe Adizero Pro.

Nike Vaporfly Next%,

Afbeelding: Exploded view van de Nike ZoomX Vaporfly Next% met de als een veer werkende koolstofvezelplaat (bron Nike).

Onderzoek bij SMA Midden Nederland

Sportarts Guido Vroemen, mede-auteur van ons boek Het Geheim van Wielrennen, heeft de Vaporfly Next% getest met Volkskrant journaliste Eline van Suchtelen. Dit heeft geleid tot een artikel in de Volkskrant en een mooi verslag met animaties op internet.

Vroemen heeft in zijn Amersfoorts inspanningslaboratorium Van Suchtelen op de loopband laten hardlopen, met ergospirometrie haar running economy (RE) bepaald en met Stryd naar het verschil in beenstijfheid gekeken (leg spring stiffness, LSS). Van Suchtelen liep op haar oude Nike schoenen en op de Vaporfly Next%. Zowel de RE als de LSS waren 1% beter bij Vaporfly Next%. Bij een marathontijd van 4 uur levert dit tweeëneenhalve minuut tijdwinst op.

Weliswaar is dit slechts een test met één persoon, maar het geeft wel een indicatie van de gunstige eigenschappen van de Vaporfly Next%.

Wouter Hoogkamer

Net als Hans en Ron is Wouter Hoogkamer aan de TU Delft afgestudeerd als civiel ingenieur. Hoogkamer stelt zichzelf nu voor als bewegingswetenschapper met een ingenieursachtergrond en een passie voor hardlopen. Zijn atletiekcarrière begon bij AV De Spartaan in Lisse.

Inmiddels is hij als assistant professor verbonden aan de University of Massachusetts, Amherst, Verenigde Staten. Hiervoor deed hij onderzoek aan de University of Colorado en het Amerikaanse hardloopmekka Boulder. Het zal niet verbazen dat Stryd ook is gevestigd in Boulder.

Samen met professor Rodger Kram deed Hoogkamer in Boulder onderzoek met de Vaporfly. Voor het onderzoek waren 30 atleten met schoenmaat US10 nodig. Een eis was ook dat ze op de 10 km 31 minuten of sneller waren. In Boulder is het geen probleem zo’n aantal te vinden.

Het onderzoek toonde aan dat de Vaporfly een 2% tot 6%, gemiddeld 4%, gunstiger specifiek energieverbruik (Energy Cost of Running, ECOR) opleveren. Daarmee is meteen duidelijk waar de naam Vaporfly 4% vandaan komt. Een andere uitkomst is dat elke atleet van elk niveau voordeel van de Vaporfly heeft. De onderzoeksresultaten van Hoogkamer zijn terug te vinden op internet en na te lezen in een wetenschappelijke publicatie [A Comparison of the Energetic Cost of Running in Marathon Racing Shoes, Wouter Hoogkamer et al, Sports Med (2018) 48:1009–1019].

Wereldrecords

Afgelopen jaar is snel gelopen en zijn diverse wereldrecords verbeterd op de Vaporfly Next%. Het begon al met het wereldrecord van Eliud Kipchoge (Berlijn 2018, in 2:01:39). In september 2019 bleef de 37-jarige Ethiopiër Kenenisa Bekele met 2.01.41 slechts twee tellen boven het wereldrecord van Kipchoge. De Keniaan Geoffrey Kamworor zette in september 2019 in Kopenhagen het wereldrecord halve marathon scherper op 58:01.

De Keniaanse Brigid Kosgei verpulverde in de marathon van Chicago (oktober 2019) met een ongelooflijke 2:14:04 het wereldrecord van 2:15:25 dat Paula Radcliffe al 16 jaar in handen had. In november 2019 voegde de Ethiopische Letesenbet Gidey hier nog de verbetering van de wereldbesttijd op de 15 km aan toe.

Veel van de successen staan op naam van atleten van het NN Running Team. De professionele begeleiding van dit geesteskind van de Nijmeegse atletenmanager Jos Hermens zal beslist ook hebben bijgedragen aan vele records.

De top 100 en de top 1000 zijn sneller

Data analist en atleet John Peters (Lickfold, Engeland, UK) heeft de IAAF databases van marathons onderzocht. Hij heeft door de jaren heen naar de top 100 en de top 1000 snelste atleten gekeken, zowel bij de mannen als de vrouwen. De IAAF databases bevatten marathon resultaten van over de hele wereld.

De top 100 bij de mannen liep in 2018 gemiddeld 2:08:46 en in 2019 was dit met 2:07:58 een kleine minuut sneller. Bij de top 100 vrouwen zien we hetzelfde beeld met 2:26:58 in 2018 en 2:25:38 in 2019. In de afbeelding is de ontwikkeling van de gemiddelde marathontijden van de 1000 snelste atleten door de jaren heen te zien. In 2019 zien we een duidelijk sprong: gemiddeld zijn de snelste 1000 mannen anderhalve minuut sneller. Of dat aan de schoenen ligt, weet John Peters niet. Dat houdt de IAAF niet bij.

Afbeelding: ontwikkeling van de gemiddelde marathontijd van de 1000 snelste mannen door de jaren heen (bron KittyJohne/John Peters)

ontwikkeling-gemiddelde-marathontijd

Afbeelding: ontwikkeling van de gemiddelde marathontijd van de 1000 snelste mannen door de jaren heen (bron KittyJohne/John Peters)

World Marathon Majors

De marathons van Tokyo, Boston, London, Berlin, Chicago and New York City worden tot de World Marathon Majors gerekend. Het zijn wereldwijd de grootste en meest toonaangevend marathons.

Het Japanse Rolows heeft in beeld gebracht welke schoenen werden gedragen door de atleten die bij deze marathons het podium haalden. Ze hebben daar de marathon van het wereldkampioenschap atletiek 2019 in Doha aan toegevoegd. In 2019 droegen 10 van de 12 winnaars bij de mannen én vrouwen de Vaporfly Next%.

2019-gedragen-schoenen

Afbeelding: Overzicht van in 2019 gedragen schoenen door de eerste drie mannen in de World Marathon Majors en de marathon Doha2019 (bron Rolows)

New York Times

In Strava kunnen atleten aangeven met welke schoenen ze lopen. New York Times heeft over de periode april 2014 tot december 2019 wereldwijd de gegevens van 577.000 marathons en 496.000 halve marathons geanalyseerd. Dit heeft een heel interessant artikel opgeleverd.

Van een lange rij merken en modellen is in beeld verwacht wat je ervan mag verwachten. De Nike ZoomX Vaporfly Next% blijkt veruit betere PR’s op te leveren dan welke andere schoen dan ook.

De Adidas Adizero scoort op gepaste afstand van de Vaporfly Next% ook hoog.

Conclusie

De prijs van de Nike ZoomX Vaporfly Next% is €275. We vrezen dat de nieuwe Adidas Adizero Pro niet veel lager geprijsd zal worden. Toch is de conclusie dat de Nike ZoomX Vaporfly Next% de beloften nakomt en het geld beslist waard is als je het er voor over hebt.

Lees verder...