Het Geheim van Hardlopen mede-auteur Ron van Megen stond op zondag 22 november 2015 aan de start van de 15e Great Ethiopian Run. Het was de climax van een hardloopreis met clinics in dit ultieme hardloopland. De Great Ethiopian Run vindt jaarlijks in Addis Abeba plaats. Liefst 37.000 lopers namen deel aan de grootste wegwedstrijd van Afrika. De wedstrijd is over 10 km en was tegelijkertijd de farewell run van Haile Gebrselassie. Addis Abeba ligt centraal in het Ethiopisch hoogland. De wedstrijd was dan ook op 2450 m hoogte.

Tijden de hardloopreis in Ethiopië gingen we op zoek naar de Ethiopische hardloopgeheimen. In onze groep reisden 3 Ethiopische hardlopers mee. Twee snelle mannen en een snelle vrouw: Firezar Duguma (16 maart 1989), Degife Yohannesse (19 september 1986) en Tizita Niguse (1 mei 1997). 

In Nederland zouden ze elk bij de nationale top behoren. Firezar (spreek uit als Frazer) en Tizita hebben zelfs geen van beiden een probleem met de Olympische limiet voor de marathon van IAAF voor Rio 2016 (respectievelijk 2:17:00 en 2:42:00). NOC*NSF stelt met 2:11:00 en 2:28:00 de eisen nog wat scherper. Firezar voldoet ook dan aan de limiet! 

De nu 18-jarige Tizita maakte eind 2013 (!) haar internationale debuut bij de halve marathon in Cochin, India. Ze werd daar bij 22 °C en een hoge luchtvochtigheid 3e in 1:15:32. De marathon liep ze daarna in China in 2:43. Haar beste 10 km tijd heeft ze op hoogte in Ethiopië gelopen in 34 minuten.

Het is overigens geen sinecure om de gegevens van Ethiopiërs te verifiëren. Ethiopië kent een andere jaartelling. Wij lopen 7 jaar en 8 maanden voor, het is daar nu 2008. Ethiopië heeft ook een heel ander schrift waardoor meerdere spellingen van namen kunnen voorkomen.

In dit deel van de artikelenreeks over de unieke hardloopreis die Ron maakte, stellen we de onbekende hardlooptoppers voor die ons bij de reis vergezelden. Meer informatie is te vinden op http://www.ethiopia-xperience.com/images/pdf/hardloopreis.pdf

Geïnspireerd door elite atleten als Haile Gebrselassie dromen de vele goede Ethiopische hardlopers ervan gescout te worden door een van de ongeveer 20 gesponsorde atletiekclubs. Deze atletiekclubs zijn vergelijkbaar met onze professionele schaatsteams en hebben bedrijven als sponsor, zoals de Commercial Bank of Ethiopia, of overheidsorganisaties, zoals de Oromiya Police Club en Oromia Water Works Athletics Club. Dan komen de hardlopers in aanmerking voor een mooi salaris van een paar honderd euro per maand. En ze maken kans op een volgende stap op weg naar de internationale top. Nike en Adidas (met Haile Gebrselassie als icoon) zijn prominent in het land aanwezig als kledingsponsor.

Ron vloog daags na de marathon van Istanboel (15 november 2015) naar Addis Abeba. In het vliegtuig zat een flinke ploeg uit de hardloopregio Oromia afkomstige Ethiopiërs. De grote bekers in hun handbagage maakten duidelijk dat ze in de marathon van Istanboel de nodige prijzen hadden opgehaald. Amane Gobena Gemeda (11 september 1982) bleek bij de vrouwen de winnares van de marathon van Istanboel in 2:31:58 en 50.000 Amerikaanse dollars aan prijzengeld rijker. Ook Amane komt uit de Oromia regio waarin de plaats Bikoji, town of runners, ligt (zie de eerdere artikelen over deze hardloopreis).

De Ethiopische atletiek clubs hebben wereldwijd de grote hardloopwedstrijden scherp op het vizier. Volgens zeggen is 15% van het start- en prijzengeld voor de manager. De betaling is drie maanden later, nadat de doping testresultaten binnen zijn.

 

De 26-jarige Firezar die met ons mee reisde, is lid van een regionale overheidsatletiekvereniging maar heeft daar geen inkomen van en ook geen manager die wedstrijden voor hem regelt. Hij moet zijn inkomen verdienen door mee te gaan met de hardloopreizen voor toeristen van Ethiopia Xperience en RunAfrica. 

Firezar is geboren en opgegroeid in de woreda (district) Nansebo, ten zuidwesten van Bale Mountains national park. Dit groene op de Ethiopische hoogvlakte gelegen gebied is de bakermat van koffie. Zo’n 300 jaar na Christus is koffie hier voor het eerst ontdekt door een geitenhoeder.

De vader van Firezar is boer. Zijn moeder is imker. Het gebied staat bekend om de honing die er vandaan komt. Op 11-jarige leeftijd begint zijn hardloopcarrière. Firezar legt de 5 km naar en van de basisschool (primary school) dagelijks hardlopend af. Op de middelbare school (secondary school) benut hij de 30 minuten voor de lunchpauze om te trainen. Firezar richt zich in die tijd vooral op de 1500 m en 3000 m baan. Hij is trots dat hij tot tweemaal toe geselecteerd werd voor het regionale voetbalelftal en daarbij een compleet Chelsea tenue won.

Zijn ouders doen er alles aan om Firezar te helpen een goede hardloper te worden. Sowieso is in dit gebied ruim voldoende goede voeding voorhanden. Zijn moeder zorgt dat Firezar niets tekort komt. Op het menu staat het traditionele Ethiopische checebsa (plat doorbakken brood), baso (een smoothie op basis van barely en honing), injera (de bekende Ethiopische pannenkoek op basis van het fijnkorrelige oergraan teff), het grovere graan barely, brood,  honing, melk en yoghurt.

Firezar is goed ontwikkeld. Hij spreekt een aardig woordje Engels en studeerde natuurwetenschappen (biologie en chemie) en bouwkunde. Firezar traint ook nu tweemaal per dag, loopt meer dan 200 km per week en hoopt nog steeds van harte dat iemand hem ontdekt en een kans geeft.

Aanvankelijk loopt Firezar niet meer dan 10.000 m wedstrijden. Later gaat hij zich op langere afstanden toeleggen. Het meest trots is hij op de 63:11 in de Ethiopia halve marathon bij het op de Ethiopische hoogvlakte gelegen Hawassa. Firezar heeft voordeel van zijn basissnelheid als baanatleet. Ook zijn andere persoonlijke records zijn indrukwekkend en op hoogte gerealiseerd: 5000 m in 14:05, 10.000 m baan in 29:02.55 en de marathon in 2:14. Wat moet dat wel niet worden op zeeniveau?

Firezar droomt er van om in de marathon van Rotterdam aan de start te staan. Hij is er zeker van dat 2:10 haalbaar is en denkt dat er misschien wel een 2:08 in zit.  Het zou mooi zijn als we die droom waar konden maken. Met deze tijden zou hij in Rotterdam 2015 bij de eerste 5 zijn gefinisht!

  

Fotobijschrift: Firezar Duguma en Degife Yohannesse (lichtblauw shirt) gaan even los op de atletiekbaan bij het Stadium in Addis Abeba.

Voor wie ook eens een hardloopervaring in Ethiopië wil meemaken en niet alleen met het hardlooptoerisme maar ook met talenten als Firezar, Degife en Tizita wil kennismaken is het goed te weten dat de organisatie van de Great Ethiopian Run liefst 8 andere wedstrijden organiseert, zowel wegwedstrijden als trailrunning. 

Een aanrader is bijvoorbeeld de 3e editie van de Ethiotrail Race, in Abijatta-Shalla Lakes National Park (Langano) op 7 augustus 2016. Overnacht kan worden in een van de resorts van Haile Gebrselassie. Zie http://www.ethiopianrun.org/index.php/other-events/ethiotrail

Jos Wesemann van Ethiopia Xperience gaat hier ook naar toe en kan vast meer informatie geven over de mogelijkheden.

Je kunt het effect van alle aspecten je eigen tijden berekenen met onze calculator

Hans van Dijk en Ron van Megen