Cryotherapie zou gunstig zijn voor sportprestaties. De claim is dat het heel heilzaam is voor spierschadeherstel bij sportblessures en na sportinspanningen. In dit geval diende zich de mogelijkheid aan om het te combineren met de afgelopen Zevenheuvelenloop. De 139°C onder nul in de cryosauna leek ons wat fris, maar wel een avontuur dat we persoonlijk eens wilden ervaren.
Oost-Europa
Het begrip cryotherapie komt uit Oost-Europa. Daar komt veel wetenschappelijke literatuur¹ over dit onderwerp vandaan. Het komt erop neer dat je een tot drie minuten in een cabine, de cryosauna, plaats neemt. Deze is gevuld met droog stikstofgas. Het stikstofgas is extreem koud.
Bij de cryosauna in Bunnik hanteren ze een temperatuur van ongeveer 135 graden Celsius onder nul in de cabine. Nog kouder en iets minder koud – minder koud is dan 100 graden onder nul – wordt ook wel toegepast. Volgens insiders is het voor een goede werking belangrijk welke temperatuur wordt ingesteld.
Aan de behandeling worden veel positieve effecten toegeschreven, niet allemaal even goed verklaarbaar door de wetenschap, maar wel met zoveel goede ervaringen dat veel topsporters en bekende persoonlijkheden er met regelmaat gebruik van maken. Complete voetbalteams gaan er in. Juventus speler Ronaldo past het toe voor zijn herstel. Van kickbokser Rico Verhoeven en autocoureur Max Verstappen is dit ook bekend. Atleten hebben voor versneld herstel van een zware training of wedstrijd om dezelfde redenen de weg naar cryotherapie gevonden.
Naast prikkels voor de herstelprocessen in je lichaam bevordert de koude in de cryosauna de kwaliteit van de slaap². Een goede en voldoende nachtrust is belangrijk voor topprestaties. Zowel de wedstrijdspanning vooraf als achteraf de energieboost die een wedstrijd teweegbrengt, kan een goede nachtrust nog wel eens verstoren.
Een groot voordeel van een cryosauna is dat je er heel kort in blijft. Eén cabine kan daarom veel sporters behandelen. Op de gedachte om het dan bijvoorbeeld in de rust van een voetbalwedstrijd aan te bieden kwam onmiddellijk de waarschuwing dat dit heel onverstandig is. Je mag beslist niet bezweet de cabine in. Je zou meteen bevriezen…
Zeker is dat een aantal cryosauna cabines in het Olympisch dorp in Tokio te vinden zullen zijn. Voor het herstel na de topprestatie, maar ook om beter met de extreme warmte en luchtvochtigheid in Tokio te kunnen omgaan. In de periode 24 juli tot 9 augustus 2019 – dit zijn volgend jaar de zeventien olympische dagen – tikte de thermometer de 40°C aan. De Olympische marathon hebben ze daarom mede naar aanleiding van de ervaringen bij de wereldkampioenschappen in Doha met enige tegenzin van Tokio naar het 800 km noordelijker gelegen koelere Sapporo verplaatst.
Thermo Tokyo
Die verwachte extreme temperaturen in Tokio 2020 is de reden dat een aantal wetenschappelijke instellingen een groot gezamenlijk onderzoeksproject uitvoeren. In dit Thermo Tokyo project heeft Radboud UMC koelmethoden³ voor de sporters in kaart gebracht, waaronder cryosauna. De inventarisatie van Radboud UMC is sowieso interessant om te lezen omdat het een breed scala aan koeltechnieken voor gebruik voor, tijdens en na de sportieve prestatie de revue laat passeren. Voor- en nadelen en praktische punten zijn deskundig geïnventariseerd. In de afbeelding vat Radboud UMC de literatuur over cryotherapie samen: het vertraagt spierpijn, bevordert spiersterkte, en kan herstel versnellen. Dat belooft veel goeds!
Brrrrr
Aan de afspraak bij de cryosauna in Bunnik ging een dag eerder de baantraining van Ron bij Altis in Amersfoort vooraf. Baantraining kort voor de Zevenheuvelenloop zou dankzij de cryosauna geen probleem hoeven te zijn. Of het slim was, is de vraag want Ron voelde wel een pijntje in de linker musculus vastus lateralis, of brede zijspier. Dit is een spier aan de voorzijde van het dijbeen. En die heb je nodig bij heuvelop lopen….
De cryosauna ziet er uit als een menshoge cilinder met een deur. Hier werd vloeibaar stikstof in verdampt tot de juiste temperatuur was bereikt. Dat was een mooi gezicht. De stikstof dampte aan de bovenkant in mooie witte wolken. In onderbroek en met sokken in warme sloffen stapte Ron in de cabine. De bodem bewoog naar boven totdat zijn schouders net boven de rand van de cabine met dampende stikstof uitstaken. Heel wonderlijk kwam de kou beleving maar langzaam op gang. Na anderhalve minuut merkte Ron dat hij z’n ademhaling inhield. Rustig doorademen is natuurlijk beter. Stikstof is zwaarder dan lucht en dat merk je. Met name de benen voelden steeds kouder aan. Na twee minuten was de sessie klaar.
Wat merk je er daarna van? Het geeft inderdaad een goed gevoel. Je voelt je de hele dag energiek. Wel voelden tot ’s avonds laat benen en voeten koud aan. Alleen tijdens de sportmassage van Olga Jägers van het Altis massageteam was dat die avond even weg.
Een zijstapje: Het gaat bij cryotherapie om het stikstofgas N2 waar de lucht van nature voor 78% uit bestaat. Deze vorm van stikstof heeft niets te maken met de stikstofproblematiek die het kabinet naarstig probeert op te lossen. Die problemen hebben te maken met ammoniak (NH3) en stikstofoxiden (NOx).
Wat deed Ron?
De pijntjes waren in het startvak van de Zevenheuvelenloop als sneeuw in de herfstzon verdwenen. Ron ging weg op hetzelfde wattage als vorig jaar. Ditmaal natuurlijk met een Stryd V3 die ook luchtweerstand meeneemt in de hardloopvermogensberekening aan zijn schoenveters.
Er stond overigens nauwelijks wind. Alleen op de Zevenheuvelenweg in herfstkleurenpracht was iets merkbaar van een windje tegen. De tijd (1:13:19) was 34 seconden langzamer dan vorig jaar. Daar kan hij prima mee leven. Het wattage was gemiddeld 286,5 tegen vorig jaar 286,6 Watts, nu inclusief (loop)wind, vorig jaar zonder. Frappant zo mooi als het klopt met de theorie!
Aan de finish bleek de Ethiopische Letesenbet Gidey met een tijd van 44:20 de wereldbesttijd op de 15 kilometer voor vrouwen aan gort te hebben gelopen. Ze was liefst 77 seconden sneller dan de tijd die de Keniaanse Joyciline Jepkosgei in 2017 in Praag liep. Het was dus echt goed hardloopweer!
In de grafiek zie je de tijden van Ron in de Zevenheuvelenloop door de jaren heen. De eerste edities heeft Ron gemist. Daarna vrijwel geen enkele meer. Het is duidelijk te zien in welke jaren Ron vanwege zijn maatschappelijke carrière minder aan trainen toe kwam, en ook wanneer Hans en Ron aan het boek Het Geheim van Hardlopen werkten.
In 2016 liep Ron op de Valkenburgse Cauberg een zweepslag op bij de opname van het BNN tv-programma Proefkonijnen van de vraag ‘Krijg je een bierfiets de Cauberg op?’ Dat was de eerste van een reeks aan ongemakken met terugval van zijn hardloopprestaties. En hij wordt natuurlijk ook een jaartje ouder. Het effect van ouder worden kun je eenvoudig berekenen met onze ‘Het Geheim van Hardlopen’ calculator. Het is leuk om te zien wat je tijd bij de Zevenheuvelenloop op 28-jarige leeftijd zal zijn of zou zijn geweest.
De tijden van Ron in 29 edities van de Zevenheuvelenloop
Nog een keer brrr
Daags na de Zevenheuvelenloop had Ron de tweede afspraak bij de cryosauna in Bunnik. Ditmaal voor een behandeling van 3 minuten. Langer zou geen therapeutische werking meer hebben omdat het lichaam dan in een reflex schiet om de huid maximaal te beschermen tegen bevriezing.
Anders dan de eerste keer voelde het nu na afloop als een warme gloed in zijn lichaam aan. Ook had Ron de verdere dag geen last van koude ledematen.
Bij het herstelloopje die ochtend voelden de benen nog niet helemaal fris. Na de cryosauna was dat weer helemaal op orde. En Ron voelde zich de verdere dag net zo energiek als de eerste keer.
We hoorden nog dat een ijsbad een deels vergelijkbaar effect kan hebben. De cryosauna is dan in elk geval comfortabeler en minder nat. De hele cyclus kan met uit- en aankleden met vijf minuten gepiept zijn.
Conclusie
Wij houden van harde cijfers. Die kunnen we voor cryotherapie niet geven. Wel zien we dat velen baat hebben bij een verblijf in een cryosauna. Zeker is dat het goed voelt en energie geeft!